Waarom een opleidingsgroep?
Om aan de toenemende zorgvraag van ouderen te voldoen zullen veel meer specialisten ouderengeneeskunde opgeleid moeten worden. Opleiden binnen een opleidingsgroep biedt hier mogelijkheden voor. Groot voordeel is dat daarmee tegelijk ook de inhoudelijke expertise van kaderartsen (zoals geriatrische revalidatie, palliatieve zorg of eerstelijnszorg) beter ingezet wordt binnen de opleiding.
Na succesvolle pilots is deze mogelijkheid inmiddels opgenomen in de reguliere opleidingsmogelijkheden binnen de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde.
Criteria voor het starten van een opleidingsgroep
Om een goede kwaliteit van deze opleidingsgroepen te waarborgen zijn:
- startcriteria voor opleiders en opleidingsinstellingen vastgesteld, alsmede
- kenmerkende taken leden opleidingsgroep.
De startcriteria worden voorafgaand aan de erkenningsaanvraag getoetst.
Interesse in het starten van een opleidingsgroep?
Neem voor meer informatie contact op met het hoofd van het opleidingsinstituut waaraan je verbonden bent.
Vervolg na erkenning als opleidingsgroep
Nadat het opleidingsinstituut een positief advies aan de RGS heeft uitgebracht t.a.v. de erkenningsaanvraag als opleidingsgroep, zal het instituut SOON op de hoogte brengen dat deze opleidingsgroep in aanmerking komt voor het scholingsprogramma van opleidingsgroepen. Dit gebeurt per mail aan SOON, met c.c. betreffende opleider.
De programmaleider Opleiden Opleiders neemt daarop contact op met de opleider voor verdere afstemming over het vervolgtraject rondom de scholing.
Scholingsaanbod vanuit SOON
scholing voor de (voltallige) opleidingsgroep:
Het SOON-scholingsprogramma ‘Begeleiden op de leerwerkplek’ voor opleidingsgroepen bestaat uit twee geaccrediteerde incompanytrainingen (één training per jaar):
- Training 1: ‘Supervisie en feedback’
- Training 2: ‘Supervisie op leerdoelen’
Alleen opleidingsgroepen die reeds door hun instituut bij SOON zijn aangemeld komen in aanmerking voor deze trainingen.
Het initiatief voor de aanvraag van de incompanytrainingen ligt bij de opleider via een mail aan opleidenopleiders@soon.nl.
Let op: alleen trainingsaanvragen, vergezeld van een vijftal datumopties waarop de voltallige opleidingsgroep beschikbaar is (in principe van 12.15 tot 17.00 uur) kunnen in behandeling worden genomen.
SOON zal vervolgens een trainer en trainingsacteur plannen voor de incompanytraining. De communicatie rondom organisatie en voorbereiding van de incompanytraining verloopt tussen SOON en de opleider van de opleidingsgroep.
Eventuele annulering van een geplande training dient schriftelijk per email aan secretaraat@soon.nl te worden gedaan. Indien dit minder dan 7 werkdagen voor aanvang van de training gebeurt, zullen de kosten van de trainer en trainingsacteur(s) worden doorbelast.
scholing voor nieuwe leden van opleidingsgroepen:
Voor (nieuwe) collega’s die de incompanytraining(en) hebben gemist, wordt bij voldoende deelnemers een landelijke inhaaltraining georganiseerd.
Het initiatief voor het opgeven van nieuwe opleidingsgroepleden voor deze inhaaltraining ligt bij de opleider, via een mail aan opleidenopleiders@soon.nl, met betreffende nieuwe leden opleidingsgroep in de c.c.
scholing voor opleiders van opleidingsgroepen:
Als een Kaderarts Opleiden de erkenning heeft gekregen een opleidingsgroep te starten, wordt diens opleiderscompetentie ‘Werkt systematisch en doelgericht aan verbetering van het eigen beroepsmatig functioneren’ verbreed tot het ‘totale functioneren van de opleidingsgroep’.
Daarbij horen extra of verbijzonderde taken voor opleiders van opleidingsgroepen.
Ter ondersteuning van opleiders om zich tot leiders van opleidingsgroepen te ontwikkelen, organiseert SOON eenmaal per jaar een landelijke dag waarbij leiderschapsscholing, intervisie en uitwisseling centraal staan. Opleiders van opleidingsgroepen worden door SOON hiervoor persoonlijk uitgenodigd.
Wat wordt qua scholing verder van de opleider verwacht?
Van de opleider wordt verwacht dat hij/zij, naast het SOON-scholingsaanbod, ook zelfstandig eigen scholingsmomenten voor de opleidingsgroep organiseert, waarbij o.a. het monitoren van het leerproces van de aios centraal staat. Dit gebeurt op basis van ingebrachte video-opnamen van Korte Praktijk Beoordelingen (KPB), waarbij alle leden van de opleidingsgroep na afloop een KPB-formulier invullen. De nabespreking van de resultaten levert waardevolle inzichten op en creëert eenduidige normering binnen de opleidingsgroep. Desgewenst kan SOON faciliteren in KPB-videotrainingsmateriaal.
Verder zijn er op alle opleidingsinstituten regelmatig terugkomdagen voor de opleiders. Hierin ligt de focus op intervisie/scholing op het gebied van coaching en beoordeling en vindt afstemming met de mentor/docent plaats over de individuele aios.
Meerwaarde van werken met opleidingsgroep
Dankzij het werken met opleidingsgroepen wordt door het onderlinge contact met leden van de opleidingsgroep een toegenomen focus op leerdoelen gezien. Door hun expertise in te zetten is er voor aios een groter en explicieter gemaakt aanbod van leerervaringen. Die worden laagdrempelig verdiept door de vakinhoudelijke expertise van de kaderartsen.
In vergelijking met de individuele begeleiding zien aios in een opleidingsgroep meer werkwijzen en meer invalshoeken op meer, diverse locaties. Het leeraanbod kan daardoor beter en flexibeler aansluiten bij het IOP en er is snel en laagdrempelig overleg mogelijk. Er is immers altijd een lid van de opleidingsgroep op locatie aanwezig of gewaarborgd dat hij/zij binnen 30 minuten ter plekke kan zijn. Bovendien heeft de aios meer keuzemogelijkheden met wie leerervaringen besproken worden. Dit vereist wel een goede afstemming vanaf de start, zodat duidelijk is waar de aios voor wat terecht kan.
Vakinhoudelijke kaderartsen kunnen zich hierdoor profileren als experts, en de (plaatsvervangend) opleider kan zich als Kaderarts Opleiden (i.o.) meer gaan richten op de leerprocesbegeleiding tijdens het leergesprek, zoals geleerd tijdens de KOO.
Door de opleidingsactiviteiten vanuit de groep, met de gezamenlijke trainingen als startpunt, wordt de opleiding ook meer gezien als iets gezamenlijks. Er kan daardoor sneller worden ingespeeld op stagnaties van het leerproces, door met meer ogen te kijken en ervaringen uit te wisselen.
Voor de opleider betekent dit alles wel een complexere planning met diverse agenda’s en het houden van overzicht. Dat betekent goed organiseren, heldere afspraken maken en die ook nakomen. Daarbij is het vastleggen van de werkwijze, zoals bijvoorbeeld de gezamenlijke afstemming van belang.
Archief achtergrondinformatie (informatie niet actueel)
- Artikel ‘Opleidingsgroepen binnen het specialisme ouderengeneeskunde’, gepubliceerd in 2020 in Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde
- Rapport pilot-project 'werken met opleidingsgroepen' (2018)