Meer aandacht voor aios en opleider nodig om uitval uit de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde te voorkomen
Aios, opleiders en docenten ervaren uitval tijdens de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde allemaal vanuit hun eigen perspectief. Opleiders concluderen dat de uitval komt door onvoldoende competentie van de aios. Docenten wijzen, net als de opleiders onvoldoende competentie aan als voornaamste oorzaak van de uitval. Beide groepen zijn van mening dat ook zij een rol spelen en anders kunnen handelen, zoals bijvoorbeeld eerder en strikter meekijken en duidelijk zeggen als het onvoldoende is, acteren op hun onderbuikgevoel, de aios beter volgen en daarbij meenemen wat voorgaande docenten/mentoren en opleiders van de aios hebben gezien. Aios herkennen dit en geven aan meerdere keren contact, begeleiding en positief kritische feedback gemist te hebben. Een ruime meerderheid van de aios die uitgevallen is, heeft hier een negatief gevoel aan overgehouden. Dit komt niet alleen door het gevoel van falen, maar ook door het gevoel niet genoeg gezien en beluisterd te zijn. Meerdere aios zijn van mening dat ze wel de potentie in zich hebben om een specialist ouderengeneeskunde te worden.
Adviezen ter voorkoming van uitval
Op basis van de conclusies komen twee adviezen het meest duidelijk naar voren:
- aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van de aios en
- aandacht voor het functioneren van de opleider.
Voorwaarde tot die optimale persoonlijke en professionele ontwikkeling van de aios zijn de drie basisbehoeften autonomie, verbondenheid en competentie. Dit betekent dat er naast de nadruk op de eigen verantwoordelijkheid meer nadruk mag worden gelegd op de gezamenlijke verantwoordelijkheid en competentie. De aios zal zich hierdoor meer gesteund en verbonden voelen wat uitnodigt om hulp te vragen en samen te werken. Als we kijken naar de grote verantwoordelijkheden die de aios krijgt in een meer complex wordende context dan is dit een belangrijke voorwaarde. De focus van de zorg komt steeds meer te liggen op het leveren van de juiste zorg op de juiste plek. Hiervoor is verbinding en samenwerking bij zorgprofessionals nodig.
Opleiders hebben ondersteuning en input nodig, bijvoorbeeld in de vorm van een warme overdracht, zodat zij aios beter kunnen begeleiden. Het opleidingsinstituut heeft hierbij een onmisbare faciliterende en verbindende rol.
De verwachting is dat deze twee adviezen het grootste verschil gaan maken.
Onderzoek uitval
Het onderzoek naar de reden van het voortijdig beëindigen van de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde is gedaan in opdracht van het bestuur van SOON gedurende de uitval van de aios in de periode 2019-2021. Zowel aios, opleiders en docenten/mentoren hebben deelgenomen aan dit onderzoek. De drie perspectieven maken het onderzoek interessant en hebben geleid tot een breed scala aan geformuleerde mogelijkheden om aios gemotiveerd binnenboord te houden, en zo de uitval terug te brengen. De uitkomsten worden op elk opleidingsinstituut verder opgepakt en ook SOON houdt een actieve rol in de opvolging en uitwerking hiervan.
Volledige rapport lezen
Het volledige rapport van dit onderzoek kan je hier lezen.
Uit recent ander onderzoek blijkt het belang van het opdoen van ervaring als arts niet in opleiding belangrijk is en nodig om voor een deel van de aios uitval tijdens de medische vervolgopleiding te voorkomen.